Jak dzieciństwo wpływa na relacje w dorosłości?

Nie od dziś wiadomo, że dzieciństwo to czas kształtowania podstawowych przekonań, wartości i sposobu budowania relacji z innymi ludźmi. To, czego doświadczamy w tym okresie, może mieć bezpośredni wpływ na relacje w dorosłości. Dla większości z nas oczywistym jest fakt, że nie ma dzieciństwa idealnego, dlatego tak ważne jest zgłębienie wiedzy o jego wpływie na naszą codzienność w dorosłości. Dążymy przecież do świadomego i dobrego życia. 

Rodzina a dorosłe relacje 

Badania przeprowadzone przez Mary Ainsworth już w latach 60. XX wieku wykazały, że rodzaje i jakość relacji dzieci z opiekunami ma wpływ na ich późniejsze relacje. Dzieci, które doświadczyły bezpiecznego przywiązania, mają tendencję do tworzenia zdrowych, stabilnych relacji w przyszłości. 

Natomiast dzieci, które miały trudności w nawiązywaniu zaufania do opiekunów, mogą mieć trudności w budowaniu trwałych relacji. Wpływ na dorosłe relacje romantyczne zależnie od różnic w wychowaniu jest naprawdę duży. Widoczne jest to szczególnie w naukach o przywiązaniu i badaniach klinicznych na ten temat. 

Tworzenie się więzi w trakcie rozwoju dziecka, wpływa na jakość relacji w dorosłym życiu; jeżeli te relacje są wątłe i niemal nieistniejące, jest duża szansa na problemy z satysfakcją w późniejszym życiu. I tak - dzieciństwo pełne negatywnych doświadczeń może prowadzić do negatywnego nastawienia do szeroko pojętych relacji, czy też samego siebie. 

Wzorce komunikacji

Kolejnym ważnym aspektem jest wzorzec komunikacji wypracowany w dzieciństwie. Badania prowadzone przez Johna Gottmana, skupiają się na tym, jak rodzice komunikują się ze swoimi dziećmi. Dzieci obserwując rodziców, uczą się, jak rozwiązywać konflikty, wyrażać emocje i budować bliskie relacje. 

Wzorce te mogą się odzwierciedlać w relacjach dorosłych, wpływając na sposób, w jaki  rozwiązujemy problemy i wyrażamy uczucia. Komunikacja na linii rodzic-dziecko jest bezpośrednią prognozą na społeczne zdolności dziecka. 

Niekorzystne warunki rodzinne znacznie zmniejszają umiejętności sprawnej komunikacji, dlatego dziecko regularnie wystawione na problemy i agresję w relacji rodziców, jest upośledzone w kwestii radzenia sobie z potencjalnymi konfliktami, które są w nastoletnim i dorosłym życiu nieuniknione. 

Wpływ traumy dziecięcej

Według Dena M. Busbyego jednostki, które określają siebie jako straumatyzowane, oceniają siebie i swoich partnerów jako neurotyków z tendencją do kłótliwości. Dla kontrastu - ich partnerzy nie widzą siebie wcale w takim świetle. 

Chaotyczne i  niepewne relacje w dzieciństwie prowadzą do postrzegania świata jako wątpliwego etycznie, a co za tym idzie, zmniejszają potrzebę tworzenia zaangażowanych i pełnych relacji. Można więc wysnuć wniosek, że zaburzone dzieciństwo prowadzi do wielopoziomowej, wypaczonej percepcji rzeczywistości.

Jak sobie z tym poradzić? 

Zrozumienie wpływu dzieciństwa na nasze relacje jest pierwszym krokiem w radzeniu sobie z ewentualnymi trudnościami. Jeśli zdamy sobie sprawę, że nasze najwcześniejsze doświadczenia wpływają na nasze obecne zachowania i wybory, słusznym jest podjęcie kroków w celu ich pełniejszego zrozumienia.

Terapia jest jednym z podstawowych narzędzi, które może pomóc w rozwiązaniu tych kwestii. Nakreśli nam jak identyfikować i przetwarzać traumatyczne doświadczenia z przeszłości oraz jak rozwijać zdrowsze wzorce komunikacji i zachowań. Ogromną wartość niesie także samopomoc, szczere rozmowy z bliskimi oraz rozwijanie świadomości na temat własnych zachowań. 

Źródła:

1. Ainsworth, M. D. S. (1973). The development of infant-mother attachment. Child Development, 41(1), 49-67.
2. Busby, D.M., Walker, E. C., & Holman, T. B. (2010). The association of childhood trauma with perceptions of self and the partner in adult romantic relationships.Personal Relationships, 18(4), 547–561
3. Geng, Y. Childhood adversity is associated with adulthood white blood cell count through narcissism. Personality and Individual Differences, 174, 110662
4. Gottman, J. M. (1994). Why marriages succeed or fail: And how you can make yours last. Simon and Schuster.
5. Szabolcsi, Vanessa. Childhood Stability and Adult Relationship Functioning. Degree: MA, 2023, Florida Atlantic University
6. Gartland, D.,(2019). What factors are associated with resilient outcomes in children exposed to social adversity? A systematic review.
7. Zhou, X.,(2020). Insecure Attachment to Parents and PTSD among Adolescents: The Roles of Parent–Child Communication, Perceived Parental Depression, and Intrusive Rumination. Development and Psychopathology, 1–10.
8. Naj, M. (2012). Psychoterapia dla par. PWN.