Szczodrak krokoszowaty (leuzea carthamoides) - działanie i właściwości

Od tysięcy lat porasta rumowiska skalne oraz łąki Gór Sajańskich i Ałtaju. Bytowanie w skrajnie nieprzyjaznym środowisku zaowocowało wykształceniem zdolności do wytwarzania substancji o szczególnej wartości fitoterapeutycznej. Szczodrak krokoszowaty, bo o nim mowa, to roślina, której niezwykłe właściwości są znane człowiekowi od stuleci. Z mocy „boskich ziół”, jak nazywano niegdyś adaptogeny, miał korzystać sam Czyngis-han i jego armia słynąca ze zdolności do nadludzkiego wysiłku.

Wiedza o „magicznych” roślinach poprawiających wytrzymałość i koncentrację przetrwała do czasów współczesnych dzięki etnicznej ludności zamieszkującej Sajan Zachodni. Dziś szczodrak krokoszowaty należy do grona najpopularniejszych i najlepiej przebadanych roślin adaptogennych. 

Szczodrak krokoszowaty (leuzea carthamoides) – co to jest?

Szczodrak krokoszowaty, znany także pod takimi nazwami jak leuza krokoszowata, leuzea ałtajska czy korzeń marala, to wieloletnia bylina z rodziny astrowatych. W naturalnym środowisku można ją spotkać na dużych wysokościach – powyżej 1700 m n.p.m. Rośnie w Azji, przede wszystkim na terenie Rosji, Mongolii i Kazachstanu.

Szczodrak krokoszowaty w medycynie ludowej był stosowany jako naturalny środek wspierający utrzymanie prawidłowego poziomu energii w ciągu dnia. Do celów fitoterapeutycznych wykorzystuje się kłącze i korzeń – to właśnie te części są najbogatsze w ekdysteroidy, czyli naturalne związki steroidowe.

Szczodrak krokoszowaty jest nie tylko ziołem adaptogennym, ale także rośliną pastewną. Dodaje się go do karmy dla zwierząt gospodarskich w celu wspierania ich zdolności rozrodczych.

Działanie i właściwości szczodraka krokoszowatego

W medycynie ludowej szczodraka krokoszowatego stosowano w celu zwiększenia poziomu energii i wytrzymałości u wojowników. Wywar z rośliny stosowano także w celu poprawy płodności.

Zainteresowanie „magicznymi” ziołami powróciło w połowie XX wieku. Rośliny wykorzystywane w tradycyjnej medycynie ludowej zostały wówczas poddane badaniom laboratoryjnym.

Odkryto, że szczodrak krokoszowaty jest bogaty w związki polifenolowe, w tym flawnoidy (kwercetyna, kaempferol luteolina i in.) oraz kwasy fenolowe (chlorogenowy, kawowy, ferulowy i in.). Wszystkie te związki są ważnymi antyoksydantami, czyli naturalnymi przeciwutleniaczami, które neutralizują wolne rodniki i chronią organizm przed stresem oksydacyjnym.

Szczodrak krokoszowaty jest szczególnie popularny wśród sportowców. Badania pokazały, że ekdysteron, występujący w korzeniu i kłączu leuzei krokoszowatej, może mieć działanie anaboliczne. To znaczy, że powoduje szybszą syntezę białek, a w efekcie przyrost masy mięśniowej. Co istotne – u osób biorących udział w badaniu nie odnotowano skutków ubocznych w postaci pogorszenia pracy nerek czy wątroby. 

Czy szczodrak krokoszowaty wykazuje działanie uboczne?

Szczodrak krokoszowaty to roślina zaliczana do grupy adaptogennych. Stosowanie preparatów zawierających ekstrakt z korzenia leuzeli nie powinno więc wywoływać skutków ubocznych, jeśli osoba przyjmująca adaptogen nie jest uczulona na zawarte w nim składniki i stosuje go zgodnie z zaleceniami.

Z doświadczenia zielarskiego wiemy jednak, że szczodrak krokoszowaty to dość silny adaptogen. Dlatego osobom szczególnie wrażliwym na działanie ziół zalecamy rozpocząć suplementację od nieco mniejszej porcji (którą w razie potrzeby można zwiększyć). 

Najczęstsze objawy niepożądane świadczące o przyjęciu zbyt dużej porcji preparatu to: bóle głowy oraz nadmierne pobudzenie. Jeśli po spożyciu ekstraktu zauważysz wymienione wyżej lub inne niepożądane objawy, radykalnie zmniejsz porcję lub wybierz inny preparat. 

Jeśli nie wiesz, czym go zastąpić – napisz do nas 😉

Szczodrak krokoszowaty - krople, nalewka czy herbata - które preparaty są najskuteczniejsze?

Szczodraka krokoszowatego można znaleźć na rynku w wielu postaciach. Tanie i popularne ekstrakty w proszku charakteryzują się jednak niską przyswajalnością. Są także mało praktyczne w stosowaniu. 

Najlepiej sprawdzają się ekstrakty wodno-alkoholowe. Etanol jest naturalnym konserwantem. Rozpuszczone w nim składniki aktywne szybko się wchłaniają (proces ten zaczyna się już w jamie ustnej).

O skuteczności preparatów w kroplach decydują także kwestie praktyczne. 

Przy stosowaniu adaptogenów kluczowa jest systematyczność. Przygotowywanie herbaty ze szczodraka krokoszowatego lub jakiegokolwiek niezbyt smacznego i intensywnie pachnącego zioła po pewnym czasie może stać się przykrym obowiązkiem. Nie zawsze będziemy mieć możliwość przygotowania takiego napoju. Trudno wówczas o zachowanie regularności.

Szczodrak krokoszowaty – dla kogo?

Leuzea carthamoides to adaptogen przeznaczony dla osób, które prowadzą intensywny tryb życia – zawodowych sportowców, osób trenujących hobbystycznie, ale regularnie, pracowników fizycznych, a także osób pracujących umysłowo, narażonych na silny stres. 

Informacje zawarte w artykule nie powinny być wykorzystywane lub traktowane jako porada medyczna.